Op 15 mei 2025 sprak Piero Cipollone, lid van de Raad van Bestuur van de Europese Centrale Bank (ECB), tijdens het France Payments Forum in Parijs over de toekomst van betalingen en de digitale euro.
Zijn toespraak markeerde een belangrijk moment in de discussie over hoe Europa zijn monetaire soevereiniteit kan behouden en tegelijkertijd innovatie kan stimuleren in een steeds digitalere betalingswereld.
De noodzaak van een digitale euro
De euro is sinds de introductie van bankbiljetten en munten in 2002 uitgegroeid tot een krachtig symbool van Europese eenheid. Maar terwijl digitale betalingen steeds populairder worden, neemt de rol van contant geld als universele betaaloplossing af.
Volgens Cipollone riskeren we zonder een digitale euro afhankelijk te worden van niet-Europese betalingsoplossingen.
De digitale euro is een noodzakelijke stap om deze afhankelijkheid tegen te gaan. Het biedt een digitaal alternatief voor contant geld, wat essentieel is om de fragmentatie van de Europese betaalmarkt te overwinnen.
Door centrale bankgeld in digitale vorm beschikbaar te stellen, blijft de monetaire soevereiniteit behouden en kunnen Europese betalingsdienstaanbieders innoveren op Europese schaal.
Drie uitdagingen voor Europese betalingen
Cipollone benoemde drie belangrijke uitdagingen:
1. Strategische autonomie en monetaire oevereiniteit
Europa is te afhankelijk van buitenlandse betalingsaanbieders, vooral nu geopolitieke spanningen toenemen. Ongeveer tweederde van de kaarttransacties in de eurozone wordt verwerkt door niet-Europese bedrijven.
2. Concurrentievermogen en innovatie
Europese betalingsdienstaanbieders blijven achter bij hun internationale concurrenten vanwege het ontbreken van een pan-Europees netwerk. Dit gebrek aan schaal belemmert innovatie en zorgt voor hogere kosten voor consumenten en bedrijven.
3. Gebruikerservaring
Ondanks 25 jaar eurogebruik ontbreekt een digitale betaaloplossing die in alle eurolanden inzetbaar is. Dit leidt tot een gefragmenteerde gebruikerservaring waarbij meerdere oplossingen nodig zijn om aan uiteenlopende betalingsbehoeften te voldoen.
Een geïntegreerde oplossing
De digitale euro kan deze problemen aanpakken door een uniforme, digitale betaaloptie te bieden die in de hele eurozone werkt. Het zou een betaalmiddel zijn dat zowel online als offline bruikbaar is, met dezelfde privacy als contant geld en een breed scala aan gebruiksmogelijkheden.
Daarnaast biedt de digitale euro kansen voor private initiatieven om hun diensten op Europese schaal uit te breiden. Dit zal niet alleen de concurrentie stimuleren maar ook leiden tot nieuwe innovatieve betaaloplossingen.
Innovatie in wholesale betalingen
Naast retailbetalingen richt de ECB zich ook op wholesale transacties, zoals financiële transacties tussen banken. De opkomst van technologieën als blockchain en gedistribueerde grootboeken (DLT) biedt mogelijkheden om financiële markten efficiënter te maken.
De ECB onderzoekt hoe centrale bankgeld kan worden gebruikt om transacties in digitale tokens te vereffenen, wat belangrijk is om te voorkomen dat niet-Europese stablecoins de markt domineren.
Samenwerking als sleutel tot succes
Cipollone benadrukte het belang van samenwerking tussen publieke en private stakeholders om tot oplossingen te komen die breed gedragen worden. De ECB werkt nauw samen met marktpartijen om een digitaal euro-ecosysteem te ontwikkelen dat zowel de consument als de financiële sector ten goede komt.
Conclusie
De digitale euro vormt een cruciale stap om Europa's monetaire soevereiniteit te waarborgen en de concurrentiekracht van Europese betaaloplossingen te versterken.
Door samen te werken aan een digitaal financieel ecosysteem kan Europa niet alleen zijn positie behouden maar ook uitgroeien tot een wereldleider in digitale betalingen.
De toekomst van betalingen in Europa ligt in het slim combineren van innovatie en soevereiniteit, met de digitale euro als hoeksteen van een nieuwe betaalinfrastructuur.
Bron: Cipollone, P. (2025, 15 mei). Harnessing the digital future of payments: Europe's path to sovereignty and innovation. Europese Centrale Bank.
Veelgestelde vragen
Wat is de digitale euro?
De digitale euro is een digitale vorm van contant geld, uitgegeven door de Europese Centrale Bank (ECB). Het dient als een veilig, betrouwbaar en digitaal betaalmiddel dat in de hele eurozone kan worden gebruikt.
Waarom is de digitale euro nodig?
De digitale euro is essentieel om Europa's monetaire soevereiniteit te behouden en de afhankelijkheid van niet-Europese betalingssystemen te verminderen. Daarnaast biedt de digitale euro een uniforme, digitale betaaloplossing voor alle eurolanden.
Hoe verschilt de digitale euro van andere digitale betaalmiddelen?
De digitale euro wordt uitgegeven door de ECB, in tegenstelling tot commerciële betaalapps en stablecoins die door bedrijven worden beheerd. Hierdoor is de digitale euro risicovrij en geniet het dezelfde juridische status als contant geld.
Hoe wordt de digitale euro geïmplementeerd?
De ECB werkt samen met banken en betalingsdienstverleners om een gebruiksvriendelijke infrastructuur te ontwikkelen. De digitale euro zal zowel online als offline te gebruiken zijn en biedt vergelijkbare privacy als contante betalingen.
Wat zijn de voordelen van de digitale euro voor de consument?
De digitale euro biedt consumenten een veilige en eenvoudige manier van digitaal betalen in de hele eurozone. Het is gratis voor basisgebruik, werkt zowel online als offline en waarborgt de privacy van gebruikers.
Vervangt de digitale euro het contant geld?
Nee, de digitale euro is bedoeld als aanvulling op contant geld, niet als vervanging. De ECB blijft zich inzetten voor het behoud van contant geld als betaalmiddel, zodat burgers de keuzevrijheid behouden.
Hoe waarborgt de digitale euro privacy?
De digitale euro is ontworpen met strikte privacybescherming. Net als bij contante betalingen worden persoonsgegevens zoveel mogelijk beschermd, en er wordt gewerkt aan manieren om anonieme betalingen mogelijk te maken.
Kan ik de digitale euro gebruiken voor internationale betalingen?
De digitale euro is primair bedoeld voor betalingen binnen de eurozone. De ECB onderzoekt echter mogelijkheden om het gebruik ervan in grensoverschrijdende betalingen te ondersteunen.
Wanneer wordt de digitale euro beschikbaar?
De exacte datum voor de lancering van de digitale euro is nog niet bekend. De ECB voert momenteel testen en samenwerkingen uit met verschillende partijen om de digitale euro zo snel en veilig mogelijk te introduceren.
Hoe kan ik de digitale euro gebruiken?
De digitale euro zal beschikbaar zijn via digitale portemonnees die door banken en andere geautoriseerde betalingsdienstaanbieders worden aangeboden. Hiermee kun je zowel in winkels als online betalen.